De Geschiedenis van de Romeinen Podcast

Hallo allemaal,

Oplettende lezers zullen het hebben opgemerkt: ik heb alweer een klein halfjaar geen blogberichten meer geplaatst hier. Ik heb het druk gehad met mijn nieuwe baan en kon het schema van tweedaagse posts niet meer bolwerken. Om die reden heb ik besloten voorlopig geen berichten meer op deze site te plaatsen. Omdat ik het toch te leuk vind om met de Romeinen bezig te zijn, kondig ik met plezier mijn nieuwe project aan: De Geschiedenis van de Romeinen Podcast. 

Ik heb af en toe verwezen naar de podcast The History of Rome van Mike Duncan en andere Engelstalige Geschiedenispodcasts, maar kwam erachter dat ik geen goeie Nederlandstalige kon vinden. Daar kun je het bij laten, óf je gaat zelf proberen iets te maken. Ik heb de laatste tijd nagedacht over die vraag en heb geantwoord. Ik ga het doen.

Afgelopen zondag heb ik de eerste aflevering online gezet, een korte aflevering met introductie. Eigenlijk niet meer dan een flinke soundcheck van drie minuten. Mijn insteek is om per twee of drie weken een aflevering van een kwartiertje te plaatsen. Je kunt de podcast vinden op www.romeinenpodcast.blogspot.com en hopelijk binnenkort ook op iTunes als ik weet hoe dat werkt. 

Hopelijk bevalt het!

Groeten,

Tommy

Hitman in de problemen

Soms is het het handigste om een politieke rivaal uit de weg te ruimen. Dit gebeurde graag en vaak in de Oudheid en mag geen nieuws heten. In de meeste gevallen ging dit door middel van executies omwille van één of andere misdaad die het slachtoffer al dan niet gepleegd zou hebben. De tweede keizer van het Romeinse rijk, Tiberius (42 v.Chr - 37 n.Chr.) wist ook een andere manier om zijn rivalen weg te ruimen. Agrippa Postumus (12 v.Chr. - 14 n.Chr.), de kleinzoon van keizer Augustus (63 v.Chr. - 14 n.Chr.) overleefde het niet.

Tiberius stuurde een tribuum naar het eiland waar Agrippa woonde. Deze doodde de jongeman. Terug in Rome deed hij verslag bij de keizer. De Romeinse biograaf Suetonius (69/70 - 140 n.Chr.) vertelt wat diens reactie was (Tiberius 22):

Toen de tribuun hem rapporteerde dat de opdracht was uitgevoerd, antwoordde Tiberius: "Ik heb die opdracht niet gegeven en u dient zich hiervoor bij de senaat te verantwoorden."

Zo ging Tiberius om met zij die zijn vuile werk opknapten, volgens Suetonius.

Wie een kuil graaft...

De Perzische generaal Harpagus (5e eeuw v.Chr.) ging volgens de Griekse geschiedschrijver Herodotus (±485 - 425/420 v.Chr.) verder op zijn veroveringstocht door het huidige West-Turkije. Daarbij kwam hij de Cnidiërs tegen. Uiteraard is wel duidelijk wat er van hun zelfstandigheid overbleef, maar de weg ernaartoe is interessant. Cnidus. zegt Herodotus, ligt aan een landengte. Wat ze deden is het volgende (Historiën I.174.3):

Aan de Noordkant ligt het [Cnidus] aan de Golf van Ceramicus en aan de Zuidkant aan de zee van Simi en Rhodos. Nu, terwijl Harpagus Ionia aan het veroveren was, groeven de Cnidiërs een geul door de smalle landengte die ongeveer tweederde mijl breed is, zodat het land in een eiland zou veranderen. Ze brachten alles [van hun land] binnen de omgrachting, want de grens tussen het Cnidische land en het vasteland was op de landengte waar ze groeven.

Wat een werk om vervolgens veroverd te worden. De boel was namelijk gestopt toen een priester hen daartoe opdracht gaf. Cnidus gaf zich over aan de Perzen.

Teveel glimmende troep

Soldaten in de Oudheid zijn een merkwaardig slag mensen. Generaals moesten van hele goede huize komen om ze altijd onder de duim te houden. Zoals we hebben gezien konden zelfs de beste generaals niet altijd voorkomen dat de soldaten deden waar ze in feite voor kwamen: proberen rijkdommen bij elkaar te harken. Soms ging het veel verder, dat de soldaten hun eigen ruiten ingooiden. De Griekse historicus Memnon van Heraclea (1e eeuw n.Chr.) vertelt over Romeinse troepen die besluiten wel heel erg veel spullen mee te zeulen als ze stad na stad plunderen in de strijd tegen de Pontische koning Mithradates VI (±119 - 63 v.Chr.). Dit leverde problemen op (Geschiedenis van Heraclea 36):

[de vloot werd met de buit weggestuurd.] Sommige van de schepen die de buit van Heraclea meevoerden, zonken door hun gewicht niet ver van de stad en anderen werden het ondiepe water in gestuwd door de Noordelijke wind en verloren daardoor veel van hun lading.

Typisch weer. Waarom nou niet twee keer varen?

Au!

We hebben eerder gezien hoe keizer Valentinianus I (321 - 375 n.Chr.) zichzelf in een woede-aanval doodbrieste. Dat soort dingen gebeurt soms. We hebben ook gezien dat niet alle grote veldheren uit de Oudheid altijd even vrij van nare ziektes waren. Eén van de grootste, Lucius Cornelius Sulla  (±138 - 68 v.Chr.) combineerde beide eigenaardigheden. Volgens de Griekse biograaf Plutarchus (±46 - minstens 120 n.Chr.) leverde dit een nogal onaangenaam schouwspel op. Plutarchus vertelt wat er gebeurde toen iedereen in Rome door begon te krijgen dat Sulla zeer binnenkort zou komen te overlijden en dit zorgde ervoor dat mensen daar wat mee deden (Sulla 37.3-4):

En één dag voor hij stierf, toen hij hoorde dat de magistraat daar [in Dicaearchia, vlakbij Napels], Granius, weigerde een schuld aan de schatkist terug te betalen omdat hij verwachtte dat hij [Sulla] snel zou sterven, riep hij hem bij zich in zijn kamer. stationeerde zijn slaven om hem heen en beval hen hem te wurgen; maar met de druk die hij op zijn stem en lichaam zetten, scheurde hij zijn abces en verloor een grote hoeveelheid bloed. Hierdoor verliet zijn kracht hem en na een verschrikkelijke nacht stierf hij, twee kinderen bij zijn Metella achterlatend.

Au! Gewoon au!

Hoe een raaf de wereld aan gort krast

Het is weer een tijd geleden dat we de Romeinse filosoof Epictetus (±50 - ±130 n.Chr.) voor het laatst gezien hebben, maar zijn stoïsche filosofie geeft denkbeelden die interessant zijn voor een blog. Zoals bekend, de stoa stelt onder meer dat de wijsheid bestaat uit het zélf bepalen wat je doet met de dingen die je meemaakt. Een gebeurtenis is niet goed of slecht; de manier waarop je ermee omgaat, dát bepaalt of het goed is of slecht. Hij weet wel altijd een manier te vinden om dat te verwoorden (Zakboekje 18):

Als een raaf onheilspellend krast, laat je dor dit verschijnsel niet van je stuk brengen, maar trek van begin af aan een duidelijke scheidslijn en zeg: "Voor mij persoonlijk heeft dit geen enkele consequentie, hooguit voor mijn voze lijf, mijn armzalige bezit, mijn onbeduidende reputatie of voor mijn vrouw en kinderen. Ieder voorteken is pas gunstig als ik dat zelf wil. Wat er ook gebeurt, ík ben degene die beslist of ik daar iets aan heb of niet."

Wat ik me afvraag: hoezo zou ik me sowieso zorgen maken over wat het onheilspellende gekras van een raaf doet met mijn reputatie?

Goedemorgen meester!

De Romeinen konden behoorlijk snobistisch zijn en met name in de elite waren ze zeker van de tradities en de bijzondere procedures voor van alles. Toch hadden de Romeinen ook van die tradities waar ze met een vreemd gevoel op terugkeken. Deden wij dit vroeger? Dit zijn vaak de tradities die bewaard gebleven zijn, want er is altijd wel een onverlaat die zich vasthoudt aan de traditie en dat wordt dan aangedragen als een eigenaardigheid in een historisch werk. We hebben zoiets al gezien bij de wetten van de latere Romeinse tijd.

Vandaag gaat het over de keizer Galba (3 v.Chr. - 69 n.Chr.). Galba was een generaal in hart en nieren die vond dat je soldaten niet hoefde te overtuigen te doen wat hij wilde, maar dat moest bevelen. Hij was ook conservatief en dat leidt ertoe dat de Romeinse biograaf Suetonius (69/70 - 140 n.Chr.) over hem optekent dat hij rare tradities naleefde (Galba 4.4): 

Verder hield hij, ook al op jeugdige leeftijd, met grote hardnekkigheid vast aan de oude en in onbruik geraakte gewoonte van onze voorouders, die alleen in zijn familie werd volgehouden, dat vrijgelatenen en slaven twee maal per dag allemaal bijeenkwamen om hem voor een 's ochtends goede morgen en 's avonds goede nacht te wensen.

Goeiemorgen meneer de keizer!